AFGANİSTAN’DA PREHİSTORYA ÇALIŞMALARI

Orhan Yazıcı, Recep Özman

Öz


Ülkemizde Afganistan’ın eskiçağ tarihi ve prehistoryası ile ilgili çalışmalar yok denecek kadar azdır. Oysa Avrupa ve Amerika’da yapılan yayınlardan takip edilebildiği kadarıyla Afganistan’ın oldukça zengin bir eskiçağ tarihi ve prehistorik geçmişi olduğu anlaşılmaktadır. Zaten jeopolitik konumu itibariyle eskiçağlardan itibaren “dünyanın kalbgâh”ı olarak nitelenen bu coğrafyanın Türkistan, Çin, Hindistan ve İran’ı birbirine bağlayan yollar üzerinde bir düğüm noktası olduğu göz önüne alınırsa, çok canlı bir kültürel geçmişinin olması kaçınılmazdır. Bu çalışmada Afganistan’da Fransız, Amerikan, Sovyet ve İtalyan arkeoloji heyetlerinin Sistan, Morasi Ghundai, Mundigak, Ak Kupruk, Deşt-i Nawur, Dere-i Kur gibi mağara, höyük ve sitelerdeki yüzey araştırmaları ve kazı çalışmaları sonucunda elde ettikleri prehistorik dönemlere ait mekân, bulgu ve bilgilerden yola çıkarak bu ülkenin çok derin ve canlı bir geçmişe sahip olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.   


Anahtar Kelimeler


Afganistan, Prehistorya, Ak Kupruk, Deşt-i Nawur, Morasi Ghundai, Mundigak.

Referanslar


Kaynaklar

Adamec, Ludwig W., Afghanistan, 1900-1923: A Diplomatic History, University of California Press, Berkeley 1967.

Allchin, Bridget, “Middle Palaeolithic Culture”, History of Civilizations of Central Asia I, (Ed. A. H. Dani-V. M. Masson), Unesco Publishing, Paris 1992, s.61-84.

Bayur, Yusuf Hikmet, Hindistan Tarihi III, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1987.

Bednarik, Robert G., “Pleistocene Palaeoart of Asia”, Arts 2013, 2, s. 46-76.

Burnes, Alexander, Travels into Bukhara; A Journey from India to Cabool, Tartary and Persia Vol. I, John Murray, London 1843.

Casal, Jean-Marie, Fouilles de Mundigak, Memoires de la delagation Archeologique Française en Afghanistan, Paris 1961.

Davis, Richard S., - Dupree, Louis, “Prehistoric Survey in Central Afghanistan”, Journal of Field Archaeology, Vol.4, No:2 (Summer 1977), s.139-148.

Derevyanko, A.P., - Zun-E, Lü, “Upper Palaeolithic Cultures”, History of Civilizations of Central Asia I, (Ed. A. H. Dani-V. M. Masson), Unesco Publishing, Paris 1992, s.85-104.

Dupree, Louis, “Prehistoric Research in Afghanistan (1959-1966)”, Transactions of the American Philosophical Society Held at Philadelphia for Promoting Useful Knowledge, Vol: 62/4, (April, 1972), s.1-84.

Dupree, Louis, “The Prehistoric Period of Afghanistan”, Afghanistan, 28/3, 1967, s.8-27.

Dupree, Louis, Deh Morasi Ghundai: A Chalcolithic Site in South-Central Afghanistan, Anthropological Papers of The American Museum of Natural History, New York 1963.

Dupree, Nancy Hatch, “Prehistoric Afghanistan: Status of Sites and Artefacts and Challenges of Preservation”, Art and Archaeology of Afghanistan, (Ed. Juliette Van Krieken-Pieters), Martinus Nijhoff Publishers, Brill 2006, s.79-93.

Fairservis, Walter A., “Future Archaelological Research in Afghanistan”, South-Western Journal of Anthropology, IX/2, (Summer 1953), s. 139-146.

Fairservis, Walter A., Archeological Studies in the Seistan Basin of Southwestern Afghanistan and Eastern Iran, Anthropological Papers of The American Museum of Natural History, New York 1961.

Jacopson, Jerome, “Recent Developments in South Asian Prehistory and Protohistory”, Annual Review of Anthropology, 8 (1979), s.467-502.

Kohzad, Ahmed Ali, Tarih-i Afganistan I-III, Bengâh-ı İntişarat-ı Meyvand, Mayvand 2012.

Kolb, Charles C., “More on the Central Asia Paleolithic”, Currnet Antropology XXI/1, (Feb. 1980), s.130-131.

Kulke, Hermann, - Rothermund, Dietmar, Hindistan Tarihi, (Çev. M. Günay), İmge Kitabevi, İstanbul 2001.

Lamberg-Karlovsky, C.C., “Archeology and Metallurgical Technology in Prehistoric Afghanistan, India and Pakistan”, American Anthropologist, 69, (1967), s.145-162.

Mallowan, Max, “The Devolopment of Cities from Al Ubaid to the end of Uruk 5”, Cambridge Ancient History I/1, University Press, Cambridge 1970, s. 327-462.

Mughal, M. Refique, “The Cultural Patterns of Ancient Pakistan and Neighbouring Region circa 7000-1500 B.C.”, Pakistan Archaelogy XXVI, 1991, s.218-237.

Pierre, Amandry, “Notice sur la vie et les travaux de M. Daniel Schlumberger, membre de l'Académie.”, Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, N. 2, 1978, s. 482-497.

Sarianidi, V.I., “The Treasure of Golden Hill”, American Journal of Archaeology, 84/2, (April 1980), s.125-131.

Tosi, M., Shahmirzadi, S.M., Joyenda, M.A., “The Bronze Age in Iran and Afghanistan”, History of Civilizations of Central Asia I, (Ed. A. H. Dani-V. M. Masson), Unesco Publishing, Paris 1992, s. 184-216.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.