Türkiye'de Sivil-Asker İlişkilerinin Normalleşmesi ve Modern Devlet: 2000-2012 Yılları

Öz

2000’li yıllarda görülen global ve yerel gelişmeler, iç siyaseti şekillendirmeye, özgürlükleri arttırmaya devam eden AB süreci ve var olan siyasî iktidarın politik alanı genişletmeye yönelik uygulamaları, istek ve kararlılığı, Türkiye’de ordunun alışılagelmiş ayrıcalıklarından vazgeçmesi yolunu göstermektedir. Demokratik bir anayasal düzenin kurulması, silahlı kuvvetlerin diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla denk bir statü içinde düzenlenmesini gerektirir.

Türkiye’de demokrasinin, insan haklarının, inanç ve ifade özgürlüğünün, sosyal ve demokratik hakların geliştirilmesi, sağlıklı bir anayasa yapılabilmesi, kanunların ve yargının gerçekten adaleti getirecek şekilde, bağımsız bir yapıya dönüştürülebilmesi için sivil-asker ilişkilerinin gelişmiş demokrasilerde nasıl oluyorsa öyle olması gerekmektedir. Askerî otoritenin hesap sorulamaz, denetlenemez bir yapı olmasına imkân veren, askerî vesayet açısından bir tür denge noktası hükmünde olan kanunlar ve kurumlar değiştirilmeli, demokratikleştirilmelidir. Askerin, bütün diğer kurumlar ve idareler gibi, sivil idareye tâbi kılınması demokratik, lâik, sosyal bir hukuk devleti olmak için de gerekli olduğu göz ardı edilmemelidir.

Bu çalışmada, modern devlette olduğu gibi sivil-asker ilişkilerinin normalleşmesi, daha uygun ve sağlıklı bir zeminde yürütülmesi için, demokrasinin ve hukukun devlet işlerine hâkim olabilmesi amacıyla yapılması gerekli görülen düzenlemelerin, yeni anayasada yapılabilecek yeniliklerin ne olabileceği üzerinde durulmuştur.